PAYAS KALESİ

Sokullu Mehmet Pasa Külliyesi’nin batı kısmında, kıyıdan 700 metre uzaklıkta, etrafı hendekle çevrili olan Payas Kalesi yer alır. Külliyeye çok yakın olan Payas Kalesi, fiziki konum itibariyle külliyenin dogu kanadındaki kervansarayın simetrik olarak dengeleyici unsuru gibi durmaktadır. Mimar Sinan’ın, külliyenin planını kaleyi de hesaba katarak tasarladıgı ve kaleyi külliyenin bir parçası gibi degerlendirdigi anlaşılmaktadır.

Sekiz kuleli Payas Kalesi, Haçlı seferleri sırasında Cenevizliler tarafından insa ettirilmis,Kudüs’e giden hacıların güvenligini saglamakla görevli Tapınak Sövalyeleri’nin kontrolü altında hizmet vermistir.Payas Osmanlı hakimiyetine geçince Cenevizlilerden kalan kalenin temelleri dahi onarılmayacak durumda olması sebebiyle,planına sadık kalınarak yeniden yapılmıstır.Kıbrıs’ın fethinden sonra önemi artan Kale,Osmanlı Devleti için önemli bir üs olmustur. Payas Kalesi yapıldıgı dönemde Sürre Alaylarını, ticaret kervanlarını ve Payas Limanını koruyan bir karakol ve ileri sefer karargâhı olarak hizmet vermistir.